Τι θα συνέβαινε αν οι οικονομολόγοι σταματούσαν να ακούν ο ένας τον άλλο και αντιθέτως άρχιζαν να παίρνουν μαθήματα από την… Άννα Καρένινα;
Δύο γνωστοί ακαδημαϊκοί, ο Morton Shapiro, πρόεδρος του Northwestern University και ο Gary Soul Morson, καθηγητής τεχνών και ανθρωπιστικών επιστημών, στο ίδιο πανεπιστήμιο, υποστηρίζουν ότι οι οικονομολόγοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την κουλτούρα ενός λαού πριν κάνουν προβλέψεις ή λάβουν σοβαρές αποφάσεις.
«Πιστεύουμε ότι τα οικονομικά μπορούν να μάθουν πολλά αν διευρύνουν την προοπτική τους έτσι ώστε οι οικονομολόγοι να στραφούν σε κλάδους εκτός των ίδιων των οικονομικών, και ιδιαίτερα σε εκείνους που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό και ειδικότερα τους μεγάλους λογοτέχνες», δήλωσε ο Morson στο πρακτορείο CNBC.
«Ενώ τα οικονομικά είναι ένας πολύ σημαντικός και ισχυρός κλάδος, αν είχαμε λίγη ταπεινοφροσύνη και λίγο λιγότερο εγωισμό θα μπορούσαμε να τον βελτιώσουμε αρκετά», πρόσθεσε ο Schapiro. Οι καθηγητές θέλουν να δουν τους οικονομολόγους να κατανοούν τη σημασία του πολιτισμού στην κατάρτιση προβλέψεων και στη λήψη αποφάσεων.
«Οι οικονομολόγοι θεωρούσαν ότι διαθέτουν μία θετική επιστήμη που βασίζεται στη Νευτώνεια Φυσική και ακριβώς όπως οι φυσικοί δεν χρειάζεται να διαβάζουν μυθιστορήματα, πιστεύουν πως και οι οικονομολόγοι δεν χρειάζεται να διαβάζουν μυθιστορήματα», τόνισε ο Morson. «Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι θετική επιστήμη υπό αυτή την έννοια. Τα οικονομικά μπορούν να μας μάθουν πολλά αλλά χρειάζονται περισσότερη ταπεινότητα και να μάθουν από όσα μπορεί να μας διδάξει η λογοτεχνία».
Οι δύο καθηγητές δίνουν έμφαση σε πραγματικά οικονομικά διλήμματα τα οποία θα μπορούσαν να έχουν λυθεί αν υπήρχε καλύτερη κατανόηση του πολιτισμού. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας το 2014, για τις ενέργειές της στην Κριμαία.
Αν και οι οικονομολόγοι δεν προέβλεψαν την αντίδραση του Putin στις κυρώσεις, θα μπορούσαν να το έχουν κάνει αν είχαν κατανοήσει καλύτερη τη ρωσική κουλτούρα. «Αυτό που έκανε ο Putin ήταν ότι έπαιξε… τα ρέστα του. «Μας επιβάλλετε κυρώσεις, θα επιβάλλουμε κι εμείς ακόμη περισσότερες, θα μας περιορίσετε τις εισαγωγές, θα τις περιορίσουμε εμείς ακόμηξ περισσότερο. Είναι μία αντίδραση που δεν έχει νόημα, βάσει των τυπικών οικονομικών μοντέλων. Όμως οι Ρώσοι πιστεύουν ότι οι ιδιώτες υπάρχουν για να διαφυλάσσουν την δόξα του κράτους και οι άνθρωποι ζουν και πεθαίνουν όμως η Ρωσία συνεχίζει. Και αυτό είναι που πραγματικά μετράει».
Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές, αν κάποιος διαβάζει πολύ ρωσική λογοτεχνία, θα καταλάβει ότι το αίσθημα του εθνικού πνεύματος που δεν ταιριάζει με κάποιο οικονομικό μοντέλο, δεν μοιάζει με το πως θα αντιδρούσαν οι Αμερικανοί ή οι Άγγλοι, όμως είναι απολύτως λογικό για τους Ρώσους.
