του Δημήτρη Λάμπρου
Ο κόσμος σκοτείνιασε. Όχι με την εκκωφαντική βουή μιας τραγωδίας αλλά με το σχεδόν ανεπαίσθητο σφίξιμο που αφήνει η απουσία. Εφυγε από κοντά μας μια μορφή ξεχωριστή, όχι από εκείνες που φωνάζουν την ιδιαιτερότητά τους αλλά από εκείνες που τη φορούν σιωπηλά σαν ένδυμα.
Δεν ήταν απλώς παρών: καταλάμβανε τον χώρο. Ηξερε να εισέρχεται και να στέκεται, να σου δίνει την εντύπωση ότι σε μετράει, ότι αναγνωρίζει κάτι σε σένα που εσύ ίσως αγνοείς. Η παρουσία του ήταν αδιαπραγμάτευτη. Δεν ζητούσε χώρο, τον διεκδικούσε. Δεν κέρδιζε την αγάπη, την απαιτούσε με τρόπο αθόρυβα επιβλητικό.
Οπως όλα τα μεγάλα πνεύματα ήταν γεμάτος αντιφάσεις -τρυφερός και απρόσιτος, ευγενής αλλά αλύγιστος. Ηξερε πότε να σου χαρίσει ένα βλέμμα που σήμαινε περισσότερα απ’ όσα λέγονται σε μια ολόκληρη συζήτηση και πότε να στραφεί αδιάφορα αφήνοντάς σε να καταλάβεις ότι έχεις χάσει κάτι πολύτιμο.
Οπως ο ομώνυμός του -ναι, δεν είναι τυχαίο το όνομα- ήταν θεατρικός, υπεροπτικός, γενναίος και ενίοτε αβάσταχτα δραματικός. Εστηνε σκηνές συγκίνησης με την άνεση βετεράνου ηθοποιού: μια έξοδος από το δωμάτιο, ένα επιδεικτικό γύρισμα του κεφαλιού, μια σιωπηλή απομάκρυνση που έκρυβε ολόκληρη παράσταση. Drama queen χωρίς ενοχές.
Η καθημερινότητά του ήταν μια χορογραφία. Το πρώτο βλέμμα της ημέρας αποκτούσε τελετουργική βαρύτητα, οι απογευματινές του διαδρομές είχαν τη χάρη ενός γκαλά υψηλής ραπτικής. Και όταν καθόταν μόνος στη γωνιά του δεν έμοιαζε ποτέ απών -έμοιαζε παρατηρητής σαν να κρατούσε σημειώσεις για τη διαγωγή μας.
Μας δίδαξε αξιοπρέπεια χωρίς λέξεις και διαλέξεις. Δεν υπήρξε ποτέ χαριτωμένος, ήταν αξιοσέβαστος. Δεν παρακάλεσε ποτέ για προσοχή, την εισέπραττε αυτονόητα. Εδειξε πώς να είσαι ταυτόχρονα ευάλωτος και αδιάλλακτος, παιδί και άρχοντας, σιωπηλός αλλά παρών σε κάθε ρωγμή της ημέρας.
Κι τώρα που έφυγε άφησε πίσω του εκείνο το είδος κενού που δεν καλύπτεται, μόνο μεταμορφώνεται σε μνήμη. Δεν πήρε τίποτα μαζί του -άφησε όμως τα πάντα. Στιγμές, βλέμματα, μικρές σιωπές γεμάτες σημασία. Μας έμαθε ότι η αγάπη δεν είναι λόγια είναι η ύπαρξη, η επιμονή, το βάρος μιας συνεχούς ευθύνης.
Σήμερα αποχαιρετούμε τον Ίψεν. Όχι τον θεατρικό συγγραφέα – τον άλλον τον δικό μας, τον αγαπημένο, τον ανεπανάληπτο. Τον γάτο μας. Που υπήρξε πολύ περισσότερα από γάτος. Υπήρξε άνθρωπος στο μόνο πράγμα που αξίζει πραγματικά: στην ψυχή.
