Γράφει η Τζόρτζια Παπαλάμπρου-Χίνταλ
Ο μεγάλος φωτογράφος Josef Koudelka είπε “Όταν ζεις σε ένα μέρος για πολύ καιρό, γίνεσαι τυφλός. Γιατί δεν παρατηρείς τίποτα πια. Ταξιδεύω λοιπόν για να μην τυφλωθώ.”
Πριν μερικά χρόνια καθόμουν έξω απο το εστιατόριο στον ιστιοπλοικό όμιλο στην παραλία Amager στην Κοπεγχάγη. Καλοκαιρινή μέρα με θαυμάσιο καιρό. Η τέλεια αφορμή για κάθε είδους πλεούμενο να ντυθεί τα σημαιάκια του και να βγεί έξω στο νερό.
Τον είδα να περνάει απο μπροστά μας με μια βερμούδα και ένα πορτοκαλί φανταχτερό πουκάμισο, κοντράροντας το μπλέ της θάλασσας και του καθαρού ουρανού. Περπατούσε αγέρωχα με μια γαλήνη βουδιστή μοναχού και τα ξανθά μαλλιά του, μακρυά και ατίθασα, έπαιζαν στον άνεμο. Ένα γεμάτο γωνίες προσωπό που έδειχνε μιας κάποιας ηλικίας ωστόσο είχε κάτι το απροσδιόριστο, μια αύρα νιότης που είχε αγκιστρωθεί απάνω του. Στο πέρασμα του αυτοί που κάθονταν στα τραπέζια γυρνούσαν τα κεφάλια τους, πολλοί του χαμογελούσαν, ένας δύο τον χαιρέτησαν. Στο τέλος της προβλήτας, δίπλα απο ένα ιστιοφόρο μια κάμερα στημένη και κάποιος που περίμενε να του πάρει συνέντευξη.
“Ποιός είναι αυτός;” ρώτησα το σύζυγο μου.
“Ο Troels Kløvedal.”
“Είναι κάποιος πλούσιος;”
“Ναί, αλλά όχι σε χρήματα.”
Βρήκα την απάντηση του παράξενη αλλά αργότερα, όταν έμαθα περί τίνος πρόκειται, κατάλαβα πως ο σύζυγος μου είχε δίκιο. Θα μπορούσε κάλλιστα κανείς να πει πως είναι ένας απο τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, παρόλο που τα πλούτη του, πράγματι, δεν έχουν καμία σχέση με τα χρήματα.
O Troels Kløvedal, o θρυλικός θαλασσοπόρος, συγγραφέας, κινηματογραφιστής, ποιητής, φωτογράφος, λέκτορας, ως νέος άνθρωπος ονειρεύτηκε την ελευθερία και την περιπέτεια. Για εκείνον το μεγαλύτερο πράγμα ήταν η ανεξαρτησία και παρέμεινε ανεξάρτητος απο το σύστημα, απο την κοινωνία μιας και ποτέ δεν δανείστηκε ούτε ένα κέρμα κάτω απο ουδεμία συνθήκη. Αγόραζε μόνο ότι μπορούσε να πληρώσει μετρητά. Με τον αντισυμβατικό του τρόπο μπορούσε να είναι κύριος του εαυτού του και να κάνει ότι πραγματικά ήθελε, για παράδειγμα να ταξιδέψει.
“Η πραγματική σημασία του ταξιδιού είναι πως έρχεται κανείς έξω να δει τη ζωή διαφορετικά απο τον έναν τρόπο με τον οποίο κανείς έχει μεγαλώσει. Και όταν κανείς μπορέσει να δει τη ζωή απο αυτές τις άλλες σκοπιές αυτό που βλέπει γίνεται πλούτος. Έτσι ανακαλύπτει κανείς τι είναι πραγματικά σημαντικό για τον εαυτό του, γιατί αποκτά μια τεράστια ποικιλία χρωμάτων στην παλέτα της ζωής.” λέει ο ίδιος.
Έκανε τον γύρο του κόσμου τρείς φορές. Καραιβική, Πολυνησία, Ινδονησία, Ινδοειρηνικός, Μικρονησία, Κυκλάδες, Μπαλί, Φίτζι, Κίνα, νησιά του Πάσχα, νήσοι Πουκέ.
Ωστόσο είναι ακόμη μέρη στον χάρτη που έμειναν ανεξερεύνητα. “Όσο πιο πολύ μαθαίνεις για τον κόσμο, τόσο ο κόσμος διαστέλλεται.” είναι η εξήγηση που έδωσε σε μια όμορφη συνέντευξη στην Camilla Carlson από το TV2, και συμπλήρωσε πως το πρόβλημα στην πραγματικότητα δεν είναι το μέγεθος του κόσμου αλλά το όριο της διάρκειας της ζωής.
Το γήρας και ο θάνατος είναι γεγονότα που δεν τον τρομάζουν που όπως δηλώνει. “Το να γερνάς είναι σαν να σκαρφαλώνεις ένα βουνό. Με το καιρό η ανάσα δυσκολεύει αλλά το μονοπάτι γίνεται καλύτερο όπως και η θέα, και απολαμβάνω πραγματικά όλη την εμπειρία η οποία με γεμίζει με γαλήνη.”
Όσο για τον θάνατο, κατά τον ίδιο, είναι απλώς μια φυσική συνέπεια της ζωής. Όταν κάτι είναι φυσικό είναι πολύ πιο εύκολο να το αποδεχτείς.
“Δεν είναι καταστροφή το ότι θα πεθάνω. Είναι όπως όταν ρίχνω τα παλιά δέντρα στον κήπο του σπιτιού μου. Ο κορμός δεν είναι πια καλός και πρέπει να φύγει για να αναπτυχθεί κάτι καινούργιο στη θέση του, το ίδιο ισχύει για το σώμα μου. Είναι φυσικό – και ως εκτούτου – δεν υπάρχει τίποτα απολύτως τυχαίο στο γεγονός του θανάτου μου. Μπορώ πάντα να κοιτάξω πίσω σε μια αξέχαστη ζωή που αφήνω.”
Στο εξοχικό του σπίτι στο Hornbæk έχει κρεμασμένη στον τοίχο μια αφίσα 20 ετών παλιά με τον τίτλο “Οψη της Ακρόπολης” να του θυμίζει το προσωπικο του όνειρο που οδηγεί στην Ελλάδα. Μια υπενθύμιση οτι ο ίδιος θα ήθελε να κάνει μια ταινία για το ελληνικό Αρχιπέλαγος. Το τελευταίο του όνειρο, που εκπληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2016. Μια εν πλώ προβολή της Ελλάδος με πάνω από 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής. Ταξιδεύοντας στον απόηχο του Οδυσσέα γιατί “Το ταξίδι του Οδυσσέα σημαίνει να βγείς έξω στον κόσμο, να συναντήσεις τη μοίρα σου, να βρείς την ταυτότητα σου και να ολοκληρωθείς ως άτομο. Κι έτσι όλο το ταξίδι έχει το νόημα της επιστροφής στο σπίτι.”
Σπίτι του είναι η Δανία και όταν βρίσκεται πίσω στο σπίτι του δεν θα ήθελε να βρίσκεται πουθενά αλλού.
“Είμαι πολύ καλός στο να μην επιθυμώ να βρίσκομαι κάπου αλλού απο εκεί που είμαι. Όταν είμαι σπίτι, είμαι σπίτι, όταν ταξιδεύω, ταξιδεύω. Όνειρα και φαντασιώσεις είναι ένα σημαντικό και μεγάλο κίνητρο για δράση. Αλλά χρειάζεται κανείς να παραμείνει γαλήνιος και να πει, τώρα είμαι εδώ και το απολαμβάνω.”
“Για να βρείς ποιός είσαι και που πηγαίνεις πρέπει να ξέρεις απο που έρχεσαι.” Ένα σύντομο βιογραφικό θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την ελεύθερη αυτή προσωπικότητα.
Γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1943 στην Κοπεγχάγη ως Troels Beha Erichsen επώνυμο που θα το αλλάξει στην δεκαετία του ’60 με την ένταξη του σε μία κολεκτίβα.
Στα 15 του χρόνια μαθήτευεσε στα Ναυπηγεία του Helsingør όπου και έμεινε για 4,5 χρόνια. Κατέληξε ωστόσο να γίνει ηλεκτρολόγος πλοίου ώστε να μπορέσει να βγεί να πλεύσει.
Το 1960 ξεκίνησε να φοιτεί στο λύκειο Krogerup. Κατόπιν έγινε διευθυντής της θεατρικής σκηνής Fiolteatret και άρχισε να δουλεύει στην κινηματογραφική βιομηχανία. Κατά τη διάρκεια της παραγωγής της ταινίας “Φοβάστε” του Henning Calsen ήρθε σε επαφή με την κολεκτίβα Maos Lyst στην οποία λίγο αργότερα εντάχθηκε.
Το 1966, μόλις 23 ετών, ήρθε στον κόσμο ο πρώτος του γιός Mikkel Beha Erichsen απο την τότε σύντροφο του, την τηλεοπτική συντάκτρια Marianne Kjær.
Το 1967 αγόρασε, μαζί με δυο φίλους του, ένα σκαρί του ’40 το ιστιοφόρο Nordkaperen – Ο κουρσάρος του Βορρά – και το 1974 κάνει για πρώτη φορά τον περίπλου της γής. Απο τότε έχει κάνει το ίδιο ταξίδι τρείς φορές καθώς και εκατοντάδες άλλα μικρά και μεγάλα ταξίδια στις επτά θάλασσες. Καπετάνιος και καράβι έγιναν θρύλοι, και πήραν στα ταξίδια γύρω στους χίλιους επιβάτες συνολικά να τους διδάξουν την εμπειρία της ελευθερίας.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 μετακομίζει επίσημα στην κολεκτίβα Maos Lyst όπου και αλλάζει το επώνυμο του σε Kløvedal. Το ίδιο επώνυμο που είχαν και όλα τα υπόλοιπα μέλη της κολεκτίβας και το οποίο προέρχεται απο τα πλούσια ξωτικά στον “Άρχοντα του δαχτυλιδιού” του Τόλκιν.
Την δεκαετία του ’70 άρχισε να στέλνει φωτογραφίες και κείμενα απο τα ταξίδια του σε ένα φωτογραφικό πρακτορείο. Ένας συντάκτης εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που του πρότεινε να γράφει ταξιδιωτικά ρεπορτάζ τα οποία, κατά τον ίδιο τον Kløvedal, τον βοήθησαν να αναπτυχθεί σε συγγραφέα.
Το 1977 παντρεύτηκε την νοσοκόμα Maiken Junker με την οποία απέκτησε την κόρη του Lærke. Το ζευγάρι χώρισε μετά απο τρία χρόνια.
Στην συνέχεια γνώρισε την Ruht Hagerup Andersen με την οποία έζησαν μαζί για 16 χρόνια, στα οποία απέκτησαν δυο κόρες τις Gurli Marie και Sille Freydis.
“Αγαπώ τα βιβλία τόσο πολύ που αποφάσισα να τα γράψω.”
Το 1978 έγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο “ Αγάπη, πηγή νερού … και ο μπλέ ωκεανός.”
Απο τότε έγραψε 22 βιβλία, δοκίμια, μυθιστορήματα καθώς και βιβλία για παιδιά. Ανάμεσα τους είναι και τα διηγήματα που έγραψε το 1984,
“Ελλάδα και πάλι, φθινοπωρινή ιστιοπλοοία μέσα απο ένα πέπλο κληματαριές – Τα Ιόνια νησιά στο απογευματινό φώς.”
Επίσης έχει δώσει περίπου 2000 διαλέξεις.
Το 2002 παντρεύτηκε την Else Marie Meldgaard και έχουν μαζί ένα γιό τον Asbjørn.
Το 2010 οργανώνει επτά προγράμματα στο εθνικό τηλεοπτικό κανάλι DR, με τον ίδιο ως αφηγητή, για το Βασιλικό Ναυτικό της Δανίας, οπού παίρνει συνέντευξη απο τη βασίλισσα Margrethe.
Έχει παραγάγει πάνω απο 46 ταινίες στις οποίες οργάνωσε ως καπετάνιος και ενήργησε ως αφηγητής.
Το καλοκαίρι του 2013 ταξίδεψε με το Nordkaperen γύρω απο τη Δανία μιλώντας για την ιστορία, τη γεωγραφία, τη φύση, τον πολιτισμό και τη θρησκεία.
Ο Troels Kløvedal είχε μια μεγάλη επιθυμία, είχε αφήσει ένα όνειρο ανεκπλήρωτο, να ακολουθήσει τα βήματα του Οδυσσέα κι έτσι με το άλλο εθνικό κανάλι της Δανίας οργάνωσε το πρόγραμμα “Ο κουρσάρος του Βορρά στην Ελλάδα.” Το οποίο ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 2016.
Ήξερε πως δε θα μπορέσει να κάνει άλλες ταινίες και το ταξίδι αυτό έμελε να είναι το τελευταίο του αλλά το πιο σημαντικό γιατί όπως είπε και ο ίδιος “Το ταξίδι του Οδυσσέα είναι η μητέρα όλων των ταξιδιών.”
Τον Ιούλιο του 2016 ο Kløvedal αποκάλυψε σε μια συνέντευξη του πως είναι σοβαρά άρρωστος. Πάσχει απο την ανίατη πνευμονοπάθεια Βρογχιεκτασίες καθώς και το σπάνιο αλλά πολύ επιθετικό σύνδρομο (ΑLS) Πλάγια Μυατροφική Σκήρυνση γνωστή και ως νόσος του κινητικού νευρώνα η οποία παραλύει το σώμα.
Ο Troels Kløvedal δεν νιώθει καμιά πικρία μπρός την αναμονή του θανάτου του που τον κοιτά κατάματα. Θεωρεί πως έζησε τη ζωή του και ήρθε η ώρα του. Εκπλήρωσε τα όνειρα του. Γνώρισε ανθρώπους, κουλτούρες και τον κόσμο. Απέκτησε υπέροχα παιδιά και, κατά τον ίδιο, αγάπησε και αγαπήθηκε απο κάποιες απο τις ομορφότερες γυναίκες του πλανήτη.
Το μόνο που εύχεται είναι να του παραχωρήσουν το δικαίωμα της Ευθανασίας όπως θα έπρεπε να γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις ανιάτων ασθενειών σαν και τη δική του, ώστε να μπορεί ο ασθενής να φύγει με αξιοπρέπεια.
Στις 27 Δεκεβρίου 2016, σε μια ιδιωτική τελετή, η Βασίλισσα της Δανίας Magrethe II, του απένειμε το Σταυρό του Τάγματος των Ιπποτών, την ανώτερη τιμιτική διάκριση της χώρας. Ο ίδιος δήλωσε με συγκίνηση πως ήταν μια απο τις ομορφότερες στιγμές της ζωής του.
“Είμαι ενθουσιαμένος να βρίσκομαι, και το σκέφτομαι όλη την ώρα, είτε στην θάλασσα και να ανεβαίνω στο πρωραιό κατάστρωμα μ΄ ένα φλιτζάνι καφέ για να απολαύσω τον πρωινό ουρανό, είτε στον τυρφώνα στην πίσω αυλή μου και να θαυμάζω όλα τα πρωινά στο έδαφος. Το μυστήριο ότι είμαστε εδώ και οτι τελειώνει με λίγα μέτρα γής πάνω απο ένα καπάκι σε ένα φέρετρο και αυτό είναι ότι καλύτερο γίνεται.
Ότι η ζωή κοστίζει ζωές… και γιαυτό είναι τόσο σημαντικό να τη ζούμε.”
Troels Kløvedal
Πηγές: TV2, DR, BT, POLITIKEN, Troels Kløvedal official webpage.
