Της Νέλης Χαχάμη
Όσο μικρότερος σε ηλικία είναι ο άνθρωπος τόσο λιγότερο κοιτάει προς τα πίσω. Μοιάζει σαν να υπάρχει μόνο μέλλον και ποτέ παρελθόν. Οδεύει σ’ ένα δρόμο του οποίου η πορεία είναι μόνο προς τα εμπρός και σε κάθε επόμενο βήμα το προηγούμενο είναι σχεδόν άνευ σημασίας. Το πάθος και η ανυπομονησία για το μετά επισκιάζουν το πριν.
Κάποια πρώτα χρόνια ενήλικης ζωής περνούν σχεδόν χωρίς μνήμη, με παρόρμηση, με ένταση, με σώμα σκυμμένο μόνο στο αύριο, χωρίς καμία απολύτως ανάγκη για μια σύνδεση παρελθόντος και μέλλοντος. Και η ευτυχία, η δύναμη και η σιγουριά που αυτής της μορφής η λήθη σου προσφέρει είναι απίστευτη.
Κυλώντας ο καιρός όμως και κλείνοντας αυτός ο πρώτος κύκλος, ξαφνικά υπάρχει κάτι στην αρχή ανεξήγητο μέσα σου. Μια ανάγκη για μιας μορφής ολοκλήρωση, για μια πληρότητα, για ένα σύνολο. Και αυτό ακριβώς είναι το σημείο στο οποίο περνάς στη δεύτερη και ωριμότερη φάση.
Το μέλλον τι είναι αλήθεια χωρίς το παρελθόν; Και πόσο θα μπορούσε ένας άνθρωπος να ζει μόνο για το αύριο αποκομμένος απ’ τις καταβολές του στο χθες;
Η απάντηση είναι πως φυσικά και η πληρότητα είναι ένα κράμα χτες, σήμερα και αύριο. Καμία επόμενη ημέρα δεν έχει την πλήρη της αξία χωρίς το βίωμα της προηγούμενης. Και κανείς ο οποίος είναι απρόθυμος να φέρει το χτες δεν μπορεί να αντιληφθεί στο σύνολό του το σήμερα.
Συχνά συμβαίνει να καθηλώνονται άτομα στην παρόρμηση της νεότητάς τους χρόνια πολλά. Τόσο πολλά που πια η νεότητα είναι ανάμνηση. Και ανίκανοι να την δουν και να την κουβαλήσουν σαν ανάμνηση παραμένουν δέσμιοι μια στάσης ζωής και μιας συμπεριφοράς που όταν δεν προέρχεται από εξαιρετικά νέο άνθρωπο είναι πια ένα βαρίδι που αντί να σπρώχνει μπροστά, τραβά κάτω.
Για κάποιο λόγο τείνουμε συχνά να απαρνούμαστε τις αναμνήσεις και τη μνήμη. Τη φοβόμαστε, την ποινικοποιούμε και τη θεωρούμε υπεύθυνη για μελαγχολικά απογεύματα και Κυριακές.
Κι όμως οι αναμνήσεις και το χτες είναι το πιο πολύτιμο εφόδιο που έχεις για να απολαμβάνεις το αύριο. Είναι η ουσία στην οποία στρέφεσαι όταν τελικά η παρόρμηση εκτονωθεί και το πλήρωμα του χρόνου φτάσει: να αποζητάς αυτά που είδες χτες για να χτίσεις σε πιο γερά θεμέλια αύριο