του Δημήτρη Λάμπρου
Η δημογραφική κρίση που πλήττει την Ελλάδα έχει λάβει διαστάσεις μη ανατρέψιμης καταστροφής. Υπολογίζεται ότι η χώρα χάνει κάθε χρόνο μια πόλη του πληθυσμού της Χαλκίδας -περίπου 60.000 ανθρώπους. Παράλληλα οι νέοι συνεχίζουν να επιθυμούν να διαφύγουν στο εξωτερικό καθώς οι εγχώριες συνθήκες επιδεινώνονται διαρκώς σε πολλούς τομείς. Η συγκράτηση της “γενιάς Ζ” αλλά και η επιστροφή των τουλάχιστον 600.000 Ελλήνων που κατέφυγαν στο εξωτερικό κατά τα χρόνια της χρεοκοπίας θα έπρεπε να αποτελεί μια από τις προτεραιότητες των κομμάτων -εδώ γελάμε.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η επιστροφή των μεταναστών της χρεοκοπίας; Ο ίδιος ο αριθμός είναι τεράστιος και συγκρίνεται μόνο με χαμένο πόλεμο. Τόσο για τις οικονομικές επιπτώσεις, όσο και για τις μεταναστευτικές ροές. Οι 600.000 άνθρωποι, το πιο παραγωγικό κομμάτι του ελληνικού λαού, δεν είναι η μοναδική απώλεια του πολύπλευρου “πολέμου” που έχασε η Ελλάδα το 2010. Η χώρα, αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά, θα απωλέσει και τις κατιούσες γενιές αυτών των 600.000, δηλαδή τα παιδιά τους και τα παιδιά των παιδιών τους. Συνολικά οι επιπτώσεις είναι και θα είναι τεράστιες σε παραγωγικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Και κυρίως για την εθνική διάσταση της απίσχνασης του ελληνικού πληθυσμού θα επικεντρωθούμε στα μέτρα για την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού.
Η πολιτική, όταν υπάρχει, που εφαρμόζεται για την προσέλκυση αυτών των ανθρώπων δεν πρέπει να είναι απλώς επικοινωνιακή, αλλά να προέρχεται από μια στρατηγική που αποσκοπεί σε βιώσιμες αλλαγές και προοπτικές. Ένα υπεύθυνο πολιτικό σύστημα δεν θα περιοριζόταν σε εντυπωσιασμούς. Θα υλοποιούσε πολιτικές που θα αναδείκνυαν την Ελλάδα ως τον τόπο που οι νέοι θα μπορούσαν να εκπληρώσουν τις προσδοκίες τους. Θα υλοποιούσε πολιτικές που θα καθιστούσαν ελκυστικό τον επαναπατρισμό πολλών που έφυγαν, αφού θα ένιωθαν ότι η χώρα είναι επιτέλους ικανή να εγγυηθεί ένα περιβάλλον ασφαλές, με καλές επαγγελματικές ευκαιρίες που με τη σειρά τους θα προήγαγαν την ευημερία.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες για την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού είναι η μείωση της ανεργίας μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας. Οι πολιτικές που διευκολύνουν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας είναι ζωτικής σημασίας. Επιπλέον, η εφαρμογή της αξιοκρατίας σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης θα ενίσχυε τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των δημόσιων υπηρεσιών, μειώνοντας τους “κολλητούς”, τους παρατρεχάμενους και βελτιώνοντας την ποιότητα των υπηρεσιών.
Η στήριξη των τομέων της δημόσιας Παιδείας και της δημόσιας Υγείας είναι επίσης κρίσιμη. Η βελτίωση της εκπαίδευσης και των υποδομών υγείας θα προσφέρει στους Έλληνες του εξωτερικού ένα κίνητρο να επιστρέψουν, γνωρίζοντας ότι η οικογένειά τους θα έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες. Παράλληλα, η ανασυγκρότηση της υπαίθρου και η στήριξη της ντόπιας παραγωγής θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες εργασίας και θα ενισχύσουν την οικονομία των τοπικών κοινοτήτων.
Επιπλέον, η παροχή κινήτρων στους νέους, σε συνδυασμό με τον επαγγελματικό προσανατολισμό που εφαρμόζεται στα σχολεία, μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο ευνοϊκή προοπτική για τις επόμενες γενιές. Η διεύρυνση της κοινωνικής πολιτικής για τους ανέργους και τις ευπαθείς ομάδες θα συμβάλει στην ανακούφιση των πιο ευάλωτων τμημάτων της κοινωνίας και θα ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.
Η προώθηση του πολιτισμού και η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι επίσης παράγοντες που μπορούν να προσελκύσουν τους Έλληνες του εξωτερικού. Ένα σταθερό φορολογικό σύστημα θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών και θα δημιουργήσει ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Όταν οι πολίτες βλέπουν ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της κοινωνίας αποδίδουν καρπούς, είναι πιο πιθανό να επιστρέψουν.
Εάν οι Έλληνες του εξωτερικού παρατηρούσαν βελτιώσεις σε αυτούς τους τομείς, θα επέστρεφαν, γιατί ο νόστος παραμένει αρχέγονη ελληνική αρετή. Η αποφασιστικότητα και η προθυμία τους θα ήταν αυτονόητες. Αν, όμως, οι συνθήκες παραμένουν όπως είναι σήμερα, η επιστροφή τους θα παραμείνει ένα μακρινό όνειρο.
Συνοψίζοντας, η επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω επικοινωνιακής πολιτικής. Απαιτείται μια συνολική προσέγγιση που θα εστιάζει σε συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές για την ανάπτυξη της χώρας. Η εμπιστοσύνη και η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον στην Ελλάδα θα μπορούσαν να είναι οι κινητήριες δυνάμεις για την επιστροφή των Ελλήνων του εξωτερικού, εφόσον οι πολιτικές αποδειχτούν αποτελεσματικές και ειλικρινείς.
