Τα οδωνύμια που θα συζητήσουμε σήμερα εμφανίζουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Εκφέρονται στην καθαρεύουσα, στη μορφή της νέας ελληνικής που έγινε η ονοματοδοσία τους. Το γεγονός δεν ξενίζει επειδή έχουμε συνηθίσει την προφορά ίσως μάλιστα εμπλουτίζει τους ήχους, τις εικόνες και τις μνήμες μας με νοήματα που χάνονται στον νέο γενναίο κόσμο μας.
ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΑΘΗΝΩΝ/Δ.ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Οδός Αθήνας θα λεγόταν στη δημοτική η οδός Αθηνών. Η ανατολική είσοδος της Λιβαδειάς οφείλει την ονομασία της στην κατεύθυνσή της. Είναι ο δρόμος που οδηγεί στην Αθήνα, μάλιστα για πολλά χρόνια μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 αποτελούσε τμήμα του κυρίου οδικού άξονα της χώρας που συνέδεε την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη και την Ευρώπη. Η μεγάλη τροχαία κυκλοφορία ευνοούσε τη συγκέντρωση πολλών συνεργείων αυτοκινήτων που είχαν την έδρα τους εκεί μέχρι τις αρχές του ’70. Η αρχή της βρίσκεται στη διασταύρωση του Ζαππείου και συνεχίζεται μέχρι την άκρη της πόλης. Εχει μετονομαστεί σε Λεωφόρος Δ. Παπασπύρου, αλλά γι’ αυτό θα μιλήσουμε άλλοτε. Η οδός Αθηνών πήρε το όνομά της από τον προορισμό στον οποίο οδηγεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα άξιζε η γειτονική Αθήνα να τιμηθεί με την ονοματοδοσία ενός δρόμου καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια από τις σπουδαιότερες πόλεις του κόσμου όλων των εποχών. Η Αθήνα είναι μια πόλη ταυτισμένη με την ιστορία και τον πολιτισμό, που εξακολουθεί να στέκεται ως διαχρονικό σύμβολο της ανθρώπινης επινοητικότητας. Το όνομά της, που προέρχεται από τους διάφορους οικισμούς γύρω από την Ακρόπολη, αρχικά ήταν Κεκροπία, προς τιμήν του ιδρυτή της, βασιλιά Κέκροπα. Αργότερα, πήρε το όνομα της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης, που λατρευόταν ιδιαίτερα στα Παναθήναια, ενώ σημαντικά μνημεία όπως το Ερέχθειο και ο Ναός της Αθηνάς Νίκης υμνούσαν την παρουσία της.
Η Αθήνα έχει τις ρίζες της στους νεολιθικούς χρόνους, περίπου 3.000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού. Ο Χρυσός Αιώνας κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., οικοδόμησε τον Παρθενώνα που χτίστηκε προς τιμήν της Αθηνάς Παρθένου. Παρά την καταστροφή από τους Πέρσες το 447 π.Χ., η πόλη ανέδειξε πνευματικούς ογκόλιθους όπως ο Σωκράτης και ο Πλάτωνας, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης που άφησαν το στίγμα τους στην παγκόσμια σκέψη.
Με τη δημιουργία της Αθηναϊκής Συμμαχίας, η πόλη απέκτησε κυρίαρχη θέση, αρχικά με έδρα τη Δήλο και έπειτα την ίδια την Αθήνα. Τα Προπύλαια, ο Ναός του Ηφαίστου και άλλα μνημεία συνεχίζουν να κοσμούν την πόλη και να μαρτυρούν την ακμή της. Ωστόσο, η ήττα στον Πελοποννησιακό Πόλεμο έφερε σοβαρές συνέπειες για την πόλη.
Η Αθήνα παραμένει το απόλυτο σύμβολο της δημοκρατίας, της ελευθερίας του πνεύματος και της δυτικής σκέψης. Στα στενά γύρω από την Ακρόπολη, οι φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες και οι αρχιτέκτονες της κλασικής εποχής δημιούργησαν τα θεμέλια του σύγχρονου πολιτισμού. Από τη ρωμαϊκή και φραγκική κατοχή έως την τουρκική, η πόλη άλλαξε πολλούς κατακτητές, ωστόσο η σημασία της παρέμεινε τεράστια διαμορφώνοντας όσα γνωρίζουμε για την τέχνη και την πολιτική.
Η Ακρόπολη, κορωνίδα των μνημείων της Αθήνας, έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως ως ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά ορόσημα. Καταγεγραμμένη στη λίστα της UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, αποτελεί σύμβολο της ανθρώπινης δημιουργίας και της αδιάκοπης προσπάθειας για γνώση και ελευθερία. Ο Παρθενώνας και τα υπόλοιπα μνημεία της Ακρόπολης συνεχίζουν να προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες από όλο τον κόσμο, που έρχονται για να θαυμάσουν την ομορφιά, την τέχνη και την ιστορία που αναδύονται από κάθε πέτρα.
Το 1834, η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, και από ένα μικρό χωριό με 5.000 κατοίκους εξελίχθηκε σε σύγχρονη μητρόπολη. Σήμερα, το όνομα της Αθήνας ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, καθώς 22 πόλεις στη Βόρεια Αμερική και ακόμα και μία στην Κόστα Ρίκα φέρουν το ίδιο ένδοξο όνομα, αποτίοντας φόρο τιμής στην κληρονομιά της.
ΟΔΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η οδός Καραγιαννοπούλου στη δημοτική θα λεγόταν Καραγιαννόπουλου όπως τώρα εκφέρουμε τη γενική των προπαροξύτονων ανδρικών επωνύμων. Είναι μια από τις μεγαλύτερες οδούς της Λιβαδειάς που αρχίζει από την Πλατεία Οδ. Ανδρούτσου, στο Παλαιό Δημαρχείο, και καταλήγει στον Συνοικισμό, στην Πλατεία Αγίου Μελετίου. Στα περίπου δύο χιλιόμετρά της η οδός Καραγιαννοπούλου έχει αποτυπώσει όλα τα στάδια εξέλιξης της βοιωτικής πρωτεύουσας -με ανεξίτηλο τρόπο και στη μνήμη και στη ζώσα πραγματικότητα των Λιβαδειτών. Κυρίως οικίες και πολυκατοικίες καλύπτουν την πορεία του δρόμου χωρίς να λείπουν εμπορικές χρήσεις. Το όνομά της το έλαβε από τον ήρωα πολέμου Λιβαδείτη αξιωματικό Κων. Καραγιαννόπουλο -όπως έχουμε γράψει και αλλού (https://viotiaplus.gr/2018/06/19/%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B2%CF%8C%CE%BB%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD/21887/). Ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος, αντισυνταγματάρχης του πεζικού και διοικητής του 7ου Συντάγματος, γεννήθηκε στη Λιβαδειά το 1859. Εντάχθηκε στον στρατό το 1881 και αναδείχθηκε ανθυπολοχαγός το 1885 μέσω της Σχολής Υπαξιωματικών. Πήρε το βάπτισμα του πυρός στον “ατυχή πόλεμο” του 1897. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων (1912-13), έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ενεργό δράση του 7ου Συντάγματος, που ανήκε στη 2η Μεραρχία πεζικού, τόσο στην Ήπειρο όσο και στο μέτωπο της Μακεδονίας. Ξεχώρισε για τη συμμετοχή του στον στρατηγικό ελιγμό και στον νυχτερινό αιφνιδιασμό που έλαβαν χώρα τα ξημερώματα της 20ής προς 21η Ιουνίου, γεγονός που οδήγησε στην κατάληψη της πόλης του Κιλκίς. Εκεί σκοτώθηκε στην πρώτη γραμμή στις 21 Ιουνίου 1913, επικεφαλής του συντάγματός του στην πολύνεκρη μάχη Κιλκίς – Λαχανά.
