Γράφει ο Δημήτρης Λάμπρου
Με την ψήφιση του 4ου μνημονίου που ολοκληρώθηκε χτες, προσγειώθηκε -μετά τη φιγούρα της μεγάλης κυβίστησης- στο έδαφος και ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος είχε ξεκινήσει το 2015 ως… μνημονιοσχίστης, ριζοσπάστης πολιτικός που φιλοδοξούσε να αλλάξει την Ευρώπη.
Η ψήφιση των νέων υφεσιακών μέτρων (και των αντιμέτρων) σηματοδοτούν ταυτόχρονα και την εξάντληση των ορίων του άκρατου καιροσκοπισμού ως πολιτικής τακτικής που με επιτυχία εφάρμοσε ο Τσίπρας κατορθώνοντας να κερδίσει δύο εκλογικές αναμετρήσεις και να είναι ακόμα και σήμερα κυρίαρχος στο παρηκμασμένο και παρωχημένο πολιτικό προσκήνιο.
Κατηγορήθηκαν γι’ αυτό και ο Αλέξης Τσίπρας και ο Νίκος Παππάς και τα άλλα επιτελικά στελέχη. Για τις κωλοτούμπες, για τις φρούδες υποσχέσεις, για τη διάψευση των προσδοκιών που οι ίδιοι καλλιέργησαν. Υπήρχε άλλος δρόμος; Μια ψύχραιμη ματιά λέει πως όχι.
Η προσπάθεια άσκησης μιας ήπιας φιλολαϊκής και συνεπούς δεξιάς πολιτικής (που είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δεξιά νεοφιλελεύθερη εκδοχή της απεμπόλησης όλων των κοινωνικών κατακτήσεων και της δημόσιας περιουσίας) συνάντησε, όπως ήταν αναμενόμενο, λυσσώδη αντίσταση από το παλαιοκομματικό σύστημα και τους διεθνείς πάτρωνές του. Η ένταση της αντίδρασης αυτής ήταν πρωτοφανής.
Με αιχμή του δόρατος τα μεγάλα ΜΜΕ στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, οι κυρίως υπεύθυνοι της χρεοκοπίας της χώρας επιχείρησαν και πέτυχαν σε πολλές περιπτώσεις να ακυρωθούν οι τομές για τις οποίες οι πολίτες είχαν ψηφίσει τον Σεπτέμβριο του 2015 την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ακόμα κι αν δεν το είχαν προσχεδιάσει λοιπόν, σε αυτό το ναρκοθετημένο περιβάλλον όπως είχε διαμορφωθεί ήταν μονόδρομος ο πολιτικός κλεφτοπόλεμος εκ μέρους των κυβερνητικών στελεχών. Οπως αναμενόμενη ήταν και η μεταμόρφωση των κυβερνητικών αξιωματούχων που η «κίρκη» της εξουσίας μετέτρεψε από λαϊκούς αγωνιστές σε γνωστές σιχαμερές μεταπολιτευτικές φιγούρες.
Αυτός ο πολιτικός καιροσκοπισμός, η τακτική του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», παρότι εκνευρίζει τον Μητσοτάκη επειδή ο Τσίπρας την εφαρμόζει καλύτερα από αυτόν, έχει αποδώσει μετρήσιμα αποτελέσματα, πενιχρά αλλά προς την πατριωτική κατεύθυνση.
Από την ίδια του τη φύση όμως ο καιροσκοπισμός/οπορτουνισμός εμπεριέχει μια θεμελιώδη αντίφαση στην ίδια τη δομή του, εμπεριέχει την αρχή του τέλους του. Είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης που παγιώνεται, είναι το διαρκές διακύβευμα που κουράζει και εν τέλει ο ίδιος ο τακτικισμός που εξαντλεί τα όριά του, καθώς οι φορείς του αντιλαμβάνονται πόσο πιο συμφέρον για τους ίδιους είναι να ενσωματωθούν στο σύστημα το οποίο υποτίθεται ότι είχαν κληθεί να αποδομήσουν.
Τα όρια αυτά, αν δεν τα έχει υπερβεί η κυβέρνηση, τα έχει αγγίξει, όπως φαίνεται από τη μνημειώδη δήλωση του Ευριπίδη Τσακαλώτου ότι την ώρα που ψηφιζόταν το 4ο μνημόνιο 9 στους 10 Ελληνες έβλεπαν Survivor. Αν αυτό δεν συνιστά ξεκάθαρη ομολογία της πλήρους έκπτωσης του πολιτικού λόγου στο Κοινοβούλιο, τότε έχουν αρχίσει οι λέξεις να χάνουν το νόημά τους. Σε απλά ελληνικά, αυτό μεταφράζεται σε παντελή έλλειψη εμπιστοσύνης των κυβερνωμένων στο πολιτικό σύστημα. Πράγμα που με τη σειρά του προοιωνίζεται την ανάδυση ενός νέου πολιτικού λόγου, πιθανότατα άμεσου, βίαιου και αυταρχικού, που θα οδηγήσει σε αντίστοιχες πολιτικές λύσεις.
Οι οικονομικοί δείκτες που πιθανόν να κινηθούν ανοδικά το 2017 ή το 2018 δεν σημαίνουν τίποτα. Γιατί αν η κρίση ήταν μόνο οικονομική θα είχε ήδη ξεπεραστεί. Αλλά πρόκειται για μια κρίση αξιακή και ενδεχομένως υπαρξιακή για τη χώρα, στην όξυνση της οποίας έχει συμβάλει, παρά τις καλές προθέσεις, και ο καιροσκοπισμός του Αλέξη Τσίπρα.
