Του Νώντα Χαλδούπη
Ύστερα από μια ακραία αντιπαράθεση για τον έλεγχο της Attica Bank, που λίγο έλειψε να καταστρέψει την ίδια την τράπεζα, Μαξίμου και διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος στρίβουν το τιμόνι για να βρουν την οδό του συμβιβασμού, που θα επισημοποιηθεί το Σαββατοκύριακο σε προγραμματισμένη συνάντηση Αλέξη Τσίπρα και Γιάννη Στουρνάρα.
Η σκληρή κόντρα των δύο πλευρών δεν αφορά μόνο τον έλεγχο της Attica Bank, που από την κυβέρνηση αντιμετωπίζεται ως βασικός πυλώνας για την οικοδόμηση ενός «παράλληλου τραπεζικού συστήματος», το οποίο θα βρίσκεται μακριά από την αυστηρή εποπτεία του Ενιαίου Εποπτικού μηχανισμού της Φραγκφούρτης.
Αφορά συνολικότερα τη στάση του Γιάννη Στουρνάρα έναντι των κυβερνητικών σχεδίων για «παράλληλο τραπεζικό σύστημα», καθώς ο διοικητής της ΤτΕ φέρεται να έχει τηρήσει ενοχλητικά -για την κυβέρνηση- αρνητική στάση και έναντι του σχεδίου για μετεξέλιξη του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) σε κρατική αναπτυξιακή τράπεζα -μια νέα εκδοχή της ΕΤΒΑ.
Στον κ. Στουρνάρα χρεώνεται από κυβερνητικής πλευράς ότι με τη στάση του αυτή δεν διευκόλυνε τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για την ίδρυση αναπτυξιακής τράπεζας και οι εκπρόσωποι των δανειστών μπλόκαραν το σχέδιο, με αποτέλεσμα, για πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες, μια ελληνική κυβέρνηση να βρίσκεται ουσιαστικά χωρίς ισχυρά χρηματοπιστωτικά εργαλεία για την άσκηση της πολιτικής της.
Ο συμβιβασμός των δύο πλευρών για την Attica Bank με την εγκατάλειψη ακραίων θέσεων δεν έχει τα επιθυμητά από την κυβέρνηση συστατικά, αφού στη θέση – κλειδί του διευθύνοντος συμβούλου συμφωνήθηκε να τοποθετηθεί ο τελευταίος επικεφαλής της Αγροτικής Τράπεζας πριν οδηγηθεί στη διάσπαση σε «καλή» και «κακή», Θεόδωρος Πανταλάκης, τον οποίο είχε προτείνει ο Γιάννης Στουρνάρας, που απέρριψε, νωρίτερα, τον προταθέντα από την κυβέρνηση Γεράσιμο Σαπουτζόγλου.
Όμως, η κυβέρνηση προτίμησε μια κακή έκβαση της αντιπαράθεσης, από μια που θα ήταν πολύ χειρότερη, όχι μόνο για τους εμπλεκόμενους, αλλά συνολικότερα για το τραπεζικό σύστημα:
- Για την εξεύρεση νέου διευθύνοντος συμβούλου της τράπεζας δεν υπάρχει απεριόριστος χρόνος. Όλα πρέπει να γίνουν πριν τη γενική συνέλευση των μετόχων, στις 20 Σεπτεμβρίου, η οποία θα επικυρώσει τις αποφάσεις. Αν το θέμα της διοίκησης δεν επιλυθεί ως τότε, οι εποπτικοί κανόνες επιβάλλουν στην Τράπεζα της Ελλάδος να διορίσει επίτροπο, δεδομένου ότι από το καλοκαίρι η Attica Bank βρίσκεται «μετέωρη», χωρίς κατάλληλη διοίκηση. Ήδη η ΤτΕ επέβαλε, την Πέμπτη, απαγόρευση χορήγησης νέων δανείων στην Attica Bank, μέτρο που θεωρείται προπαρασκευαστικό για το διορισμό επιτρόπου.
- Αν διοριζόταν επίτροπος, τον οποίο θα επέλεγε ο κ. Στουρνάρας, ο διοικητής της ΤτΕ θα είχε τον πλήρη έλεγχο της τράπεζας, αλλά αυτή θα ήταν μια πύρρειος νίκη για τον ίδιο, την τράπεζα και, ευρύτερα, το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η Attica Bank ήδη χάνει καταθέσεις με ανησυχητικούς ρυθμούς, παρά την ισχύ των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (σύμφωνα με τις δημοσιευμένες μηνιαίες λογιστικές καταστάσεις, από το τέλος Ιανουαρίου ως το τέλος Μαρτίου 2016, οι καταθέσεις μειώθηκαν περίπου κατά 7%). Με το διορισμό επιτρόπου θα κλονιζόταν η εμπιστοσύνη στην τράπεζα και θα ήταν πολύ δύσκολο όχι μόνο να προσελκύσει καταθέτες, αλλά να βρει και επενδυτή που θα εισφέρει 70 εκατ. ευρώ σε ομολογιακό δάνειο, ώστε να ενισχύσει την κεφαλαιακή της επάρκεια. Ουσιαστικά, η Attica θα έμπαινε σε μια πολύ μεγάλη περιπέτεια, που θα είχε αρνητική αντανάκλαση στη γενικότερη εμπιστοσύνη προς τις τράπεζες, ακριβώς στη χρονική στιγμή που προσπαθούν να συγκεντρώσουν χρήμα από τα στρώματα και το εξωτερικό.
Με αυτά τα δεδομένα, κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος αντιλαμβάνονται ότι το κοινό συμφέρον επιβάλλει να σταματήσουν τη μεταξύ τους αντιπαράθεση για τον έλεγχο της Attica Bank και να κάνουν μια ύστατη προσπάθεια για τη διάσωση μιας τράπεζας, που έχει, σύμφωνα με τις τελευταίες σχετικές ανακοινώσεις, το ρεκόρ «κόκκινων» δανείων στην Ελλάδα με 57% και δεν υπάρχει πολυτέλεια να χαθεί άλλος χρόνος για την εξυγίανσή της.
Σε κάθε περίπτωση, για την κυβέρνηση τα σχέδια να αξιοποιηθεί η Attica Bank ως βασικό χρηματοπιστωτικό εργαλείο για την άσκηση οικονομικής πολιτικής προς το παρόν «παγώνουν»: ακόμη και αν είχε καταφέρει να επιβάλει ένα διευθύνοντα σύμβουλο της επιλογής της, η Attica έχει πολύ δρόμο ακόμη μέχρι να φθάσει σε τέτοιο βαθμό εξυγίανσης, ώστε να μπορεί να χορηγεί δάνεια σημαντικού ύψους.
Και, παρότι δεν είναι συστημική για να εποπτεύεται με μεγάλη αυστηρότητα από την Φραγκφούρτη, βρίσκεται υπό την αυστηρή επιτήρηση της Τράπεζας της Ελλάδος, που είναι αδιανόητο, στις σημερινές συνθήκες, να επιτρέψει μια επάνοδο στα χαλαρά κριτήρια δανεισμού άλλων εποχών…
