του Δημήτρη Λάμπρου
Eχοντας υποσχεθεί τον τρίτο δρόμο για την έξοδο της Ελλάδας από την τραγωδία, έναν τρίτο δρόμο που όπως αποδείχτηκε δεν υπάρχει, ο κ. Τσίπρας επανήλθε χτες στο Βερολίνο στη γνωστή λεωφόρο της ευρωπαϊκής ορθοδοξίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Φαίνεται ότι η εξουσία από τη φύση της αναπτύσσει μια εσωτερική δυναμική, που είναι ανεξάρτητη από τα πολιτικά και κοινωνικά θεμέλια ενός κόμματος και στην προκειμένη περίπτωση, ενός κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς.
«Κανείς δεν μπορεί να κυβερνήσει αθώα», φώναζε μάταια ο αγνός και αδιάλλακτος Σαιν Ζυστ. Και εμείς πια μπορούμε να πούμε, κανείς δεν μπορεί να διαπραγματευτεί αθώα μια δανειακή σύμβαση ή, απλούστερα, κανείς δεν μπορεί να ζητήσει δανεικά με ψηλά το κεφάλι.
Με τις χτεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού η χώρα εισέρχεται και πάλι στην κανονική μνημονιακή κοίτη. Όπως το έθεσε ο κ. Τσίπρας, «δεν πρέπει να γκρεμίσουμε τα θετικά που έγιναν την τελευταία πενταετία και μπορούμε τώρα να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία της δημοσιονομικής προσαρμογής». Αυτό κατά πάσα πιθανότητα σημαίνει νέα περιοριστικά μέτρα, που όσο κι αν υποσχέθηκε ότι θα κινούνται σε ένα διαφορετικό, πιο δίκαιο «μείγμα πολιτικής», δεν παύουν να αποτελούν μερικά ακόμα πλήγματα στο τραυματισμένο και ημιθανές κουφάρι της ελληνικής οικονομίας.
Οι άλλες δηλώσεις του κ. Τσίπρα είχαν κι αυτές το ενδιαφέρον τους. Η διατύπωση που επέλεξε για να θέσει το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων, ορθή κατ’ ουσίαν, δεν ευτύχησε να αποδώσει την εικαζόμενη θέση που πολλές φορές έχει διακηρύξει ο πρωθυπουργός. Όσο για το θέμα της Siemens και του Χριστοφοράκου, συνιστά μεν μια εκδήλωση θάρρους, όταν γίνεται μέσα στο ίδιο το Βερολίνο. Όμως να σας πω πώς το αντιμετωπίζω εγώ και οι Ευρωπαίοι με τους οποίους επικοινωνώ: «Εσείς έχετε ρίξει φως σε όλες τις υποθέσεις διαφθοράς, σε όλη την απίστευτη λεηλασία, και σας λείπει μόνο ο Χριστοφοράκος για να κλείσει ο κύκλος της απόδοσης ευθυνών για την καταστροφική περίοδο που οδήγησε στη χρεοκοπία της Ελλάδας;»
Είναι αλήθεια ότι ο κ. Τσίπρας εμφανίζει μια αξιοσημείωτη επιμονή στο ζήτημα της πάταξης της διαφθοράς. Κι ενώ στον τομέα αυτό οι προθέσεις του είναι διαφανείς και πειστικές εξίσου με εκείνον του περιορισμού της φοροδιαφυγής, χτες μίλησε και για μεγάλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις χωρίς να είμαι σίγουρος ότι έχει αντιληφθεί το είδος και την ένταση του σοκ που η ελληνική κοινωνία πρωτίστως αλλά και η οικονομία χρειάζεται για την επανεκκίνησή της.
Γιατί, πέρα από τα ευγενικά χαμόγελα της Ανγκέλα Μέρκελ, τα πρωτογενή πλεονάσματα, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και την πολιτική στροφή του πρωθυπουργού, υπάρχει μια πληγωμένη Ελλάδα και μια μάζα πολιτών διαρκώς διευρυνόμενη που όχι μόνο δεν ελπίζει σε βελτίωση ή σταθεροποίηση. Αλλά έχει εναποθέσει τις αναιμικές της ελπίδες στην οικογενειακή στήριξη, στη φιλανθρωπία ιδιωτών, σωματείων και της Εκκλησίας και στις κρατικές κοινωνικές δομές όσο αυτές θα τυγχάνουν χρηματοδότησης ακόμα δίνοντας ένα πιάτο φαγητό για να καλύψουν τις τύψεις μιας ολόκληρης γενιάς.
Καθώς οι εισοδηματικές διαφορές μες στη χώρα βαθαίνουν, καθώς η αντίθεση μεταξύ βολεμένων κυρίως του δημόσιου τομέα και ντεσπεράντος του ιδιωτικού οξύνεται, το ενάμισι εκατομμύριο ανέργων τείνει με εντεινόμενους ρυθμούς να μετατραπεί από εφεδρικός στρατός ανεργίας σε λούμπεν προλεταριάτο. Τους προφανείς από μια τέτοια εξέλιξη πολιτικούς και εθνικούς κινδύνους οφείλει πρώτα απ’ όλα να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Αλλά φοβάμαι ότι το εξαγγελθέν χτες νέο «μείγμα πολιτικής» του κ. Τσίπρα δεν θα το επιτύχει, όπςω δεν το κατόρθωσαν και οι προηγούμενοι. Γιατί απλούστατα και αυτό επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων κι όχι στη ριζική θεραπεία των δομικών προβλημάτων του ελληνικού κράτους.
Φυσικά, μπορεί να έχει δίκιο ο κ. Τσίπρας. Έχει -από την κάλπη- το δικαίωμα να ζητήσει να περιμένουμε τα αποτελέσματα της πολιτικής του λίγο ακόμα καιρό. Επειδή όμως η οικονομική και κοινωνική κρίση είναι εδώ αγριότερη από ποτέ, όταν λέμε λίγο, εννοούμε λίγο. Ίσως μερικούς μήνες μόνο.
