Το τζαμί του Γαζή Ομέρ στη Λιβαδειά-Μέρος Β’

Γράφει ο Δημήτρης Λάμπρου



Όταν δημοσίευσα την έρευνα για το τζαμί του Γαζή Ομέρ στη Λιβαδειά, διατυπώθηκε στα σχόλια από πολλούς πολίτες η απορία για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο μουσουλμανικός αυτός λατρευτικός χώρος έχει περιέλθει σε χέρια ιδιωτών (δείτε εδώ: http://viotia.blogspot.gr/2015/01/blog-post_97.html). Προς αυτή την πλευρά στρέφεται το δεύτερο τμήμα της έρευνάς μου, η οποία απέδωσε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία από τη σύγχρονη ιστορία της Λιβαδειάς, από τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας.

Με το νομοθετικό διάταγμα της 26^ης Αυγούστου 1925, την εποχή της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου, συστάθηκε το ΝΠΔΔ  Αεροπορική Άμυνα. Σκοπός του ήταν η ενίσχυση και ανασυγκρότηση της Στρατιωτικής Αεροπορίας και έδρα του οριζόταν η Αθήνα. Σύμφωνα με το άρθρο 2 του φύλλου της Εφημερίδας της Κυβέρνησης, όπως αυτό συμπληρώθηκε με το άρθρο 17 του Νομοθετικού Διατάγματος της 22 /4/1926, στην Αεροπορική Άμυνα περιήλθε η κυριότητα, διοίκηση και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας.

Πράγματι, το άρθρο 2 αναφέρει: «Εις την Αεροπορικήν  Άμυναν ανατίθεται η καθόλου διοίκησις και διαχείρισις των δημοσίων κτημάτων  η νυν προσηρτημένη εις το Υπουργείον της Γεωργίας, ειδικώτερον δε η απόλυτος κυριότης των αστικών του κράτους κτημάτων εφ’ ων αυτή αποκτά πλήρως τα δικαιώματα της διαθέσεως».  Η συμπλήρωση του άρθρου 17 του Νομοθετικού Διατάγματος της 22/4/1926 παραχωρούσε στην Αεροπορική Άμυνα και τα μη αστικά κτήματα:

«Άρθρο 17

Η αληθής έννοια της α’ παραγράφου του άρθρου 2 του Ν.Δ. της 26^ης Αυγούστου 1925 περί συστάσεως Αεροπορικής Αμύνης είναι ότι και των μη αστικών κτημάτων η Αεροπορική Άμυνα αποκτά πλήρη κυριότητα και δικαίωμα διαθέσεως».

Στην Αεροπορική Άμυνα περιήλθε και το τζαμί του Γαζή Ομέρ στη Λιβαδειά με το συνεχόμενο κατάστημα, που με τη σειρά της το μεταβίβασε αντί 300.000 δραχμών τον Απρίλιο του 1929 «εις τον  Γεώργιον  Α. Βασιλειάν, κάτοικον Λεβαδείας».  Στο πωλητήριο διαβάζουμε:

Αριθμ. 28476

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΑΜΥΝΑ

ΔΗΛΟΙ

Ότι υπό τους όρους και τας υποχρεώσεις των νόμων περί εκποιήσεως των κτημάτων της Αεροπορικής  Αμύνης εκποιείται εις τον Γεώργιον Λ. Βασιλειάν κάτοικον Λεβαδείας αντί συνολικού τιμήματος δραχμών τριακοσίων χιλιάδων /300.000 το όπισθεν εικονιζόμενον και άχρι τούδε εις το Δημόσιον ανήκον μαγαζείον μετά συνεχομένου τζαμείου εκτάσεως 121.81 τετραγ. μέτρων κείμενον εν Λεβαδεία και παρά την θέσιν Κρεοπωλεία και παραχωρείται εις τελείαν και πλήρη ιδιοκτησίαν αυτού.

Το πεμπτημόριον του ανωτέρω ποσού συνιστάμενον εκ δραχμών εξήκοντα χιλιάδων  (60.000) κατεβλήθη δια του υπ. Αριθμ 4155 χρήσεως 1928 διπλοτύπου εισπράξεως του ταμείου Λεβαδείας, το δε υπόλοιπον διαιρεθησόμενον εις τέσσαρας ίσας δόσεις θέλει καταβληθή κατά πάσαν πρώτη Οκτωβρίου εκάστου έτους εντόκως προς 8%

Ο αγοραστής αναδέχεται να εκνικήση πάσαν ενδεχομένην αλλοτρίαν αξίωσιν άνευ της παρεμβάσεως του Δημοσίου μηδόλως ευθυνομένου δια τας συνεπείας.

                                                                                              Εν Αθήναις τη 5 Απριλίου 1929

Έτσι,  το τζαμί του Γαζή Ομέρ πασά πέρασε στα χέρια της οικογένειας Βασιληά και αξιοποιήθηκε κατά σειρά και για πολλά χρόνια ως ταβέρνα του Ανάργυρου Βασιληά, κατόπιν ως εστιατόριο του Λουκά Πούλου και τέλος ως παντοπωλείο/κατεψυγμένα είδη του Γεωργίου Τσούτσα.  Σήμερα το τζαμί, με εμφανή τα σημάδια της μακρόχρονης εμπορικής χρήσης του,  δεν στεγάζει κάποια επιχείρηση.

Το Δημοτικό Συμβούλιο Λεβαδέων ενέκρινε στις αρχές του 2015 την απευθείας αγορά του μουσουλμανικού μνημείου από τους κληρονόμους/σημερινούς ιδιοκτήτες Λουκά Κρ. Βασιληά, Λουκά Α. Βασιληά και Νικόλαο Βασιληά.  Για τη χρηματοδότηση της αγοράς έχει υποβληθεί σχετική πρόταση στο Πρόγραμμα «Απόκτηση και Διαμόρφωση Ελευθέρων Κοινόχρηστων Χώρων και Διατηρητέων Κτηρίων στις Πόλεις 2014», του Πράσινου Ταμείου.

Στη φωτογραφία φαίνεται το ακριβές τοπογραφικό που συνάπτεται στο πωλητήριο με τις διαστάσεις του τζαμιού που είναι 7,45Χ7,45 δηλαδή 55, 5 τ.μ.

Δείτε το πρώτο μέρος της έρευνας.