Από τα κορυφαία αντιπολεμικά έργα όλων των εποχών η «Ειρήνη» του Αριστοφάνη έχει μια συναρπαστική υπόθεση δοσμένη με απαράμιλλη απλότητα αλλά και τη χαρακτηριστική φιλοπαίγμονα διάθεση του μεγάλου ποιητή.
Την εποχή που διδάσκεται η κωμωδία, το 421 π.Χ., ο Πελοποννησιακός Πόλεμος μαίνεται για δέκατο χρόνο αλλά οι δύο φιλοπόλεμοι στρατηγοί ο Αθηναίος Κλέων και ο Σπαρτιάτης Βρασίδας, είναι έχουν πέσει νεκροί στη μάχη και το αίτημα της ειρήνευσης αναδύεται ισχυρό ανάμεσα στα λαϊκά στρώματα των θανάσιμων αντιπάλων.
Η στιγμή είναι καίρια και οι συνθήκες κατάλληλες: πράγματι λίγο μετά έγιναν σπονδές μεταξύ Αθηναίων και Λακεδαιμονίων και υπογράφηκε η Νικιείος Ειρήνη που όπως είναι γνωστό δεν διήρκεσε πολύ.
Ο Αριστοφάνης μεταπλάθει αριστοτεχνικά τον διάχυτο πόθο των πολιτών για ειρήνη διαμορφώνοντας με το ευφυές πολιτικό του κριτήριο τον τόπο εκτύλιξης του μύθου ακριβώς εκεί που οι συνέπειες του παρατεταμένου πολέμου είναι μόνο οδυνηρές και ζημιογόνες –στον αγροτικό κόσμο, στους γεωργούς από ολόκληρη την Ελλάδα που αποτελούν και τον Χορό της κωμωδίας.
Ο Τρυγαίος, το κεντρικό πρόσωπο της κωμωδίας, είναι ένας γεωργός της Αττικής που αναλαμβάνει να διασώσει την Ελλάδα από τον πόλεμο επιχειρώντας να ανέλθει στον ουρανό για να μεταφέρει στη γη την Ειρήνη. Όταν ανεβασμένος στο υπερφυσικό σκαθάρι του φτάνει στον Ολυμπο μαθαίνει από τον Ερμή πως οι Θεοί, οργισμένοι από την εμφύλια αλληλοσφαγή των Ελλήνων, έχουν εγκαταλείψει τη μόνιμη κατοικία τους.
Στο Ιερό Βουνό έχει εγκατασταθεί απόλυτος κυρίαρχος ο Πόλεμος που έχει φυλακίσει την Ειρήνη. Ο τρομερός Πόλεμος έχει βάλει σε ένα τεράστιο γουδί τις πόλεις για να τις αλέσει όμως μη βρίσκοντας γουδοχέρι ούτε στην Αθήνα ούτε στη Σπάρτη αναγκάζεται να το αναζητήσει σε άλλες πολιτείες. Ο Τρυγαίος με τη βοήθεια του Χορού και του Ερμή απελευθερώνει την Ειρήνη και τις δύο συνοδούς της, τη Θεωρία και την Οπώρα.
Κατεβαίνει στη Γη, νυμφεύεται την Οπώρα, δίνει τη Θεωρία στη Βουλή και αποκαθιστά την Ειρήνη. Οι άνθρωποι γιορτάζουν τη νέα ειρηνική περίοδο που χαροποιεί τον κατασκευαστή δρεπάνων, λυπεί τον κάπηλο τον όπλων ενώ ο Τρυγαίος επιπλήττει τον γιό του στρατηγού Λάμαχου για τα φιλοπόλεμα άσματά του. Η κωμωδία λήγει με την ευωχία του γάμου καθώς οι άνθρωποι στρέφονται και πάλι στα έργα της ειρήνης.
Η “Ειρήνη” συνιστά λιγότερο ένα αυστηρά δομημένο θεατρικό έργο και περισσότερο ένα εντυπωσιακό θέαμα, ένα διονυσιακό πανηγύρι που στηρίζεται κυρίως στον παραστατικό και καυστικό λόγο του ποιητή.
Από την άποψη αυτή ήταν μεγάλο τόλμημα η αναμέτρηση της θεατρικής ομάδας του 4ου Πλουτάρχειου Γυμνασίου Λιβαδειάς με την Ειρήνη του Αριστοφάνη, καθώς πρόκειται για έργο υψηλών απαιτήσεων, με πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης και μια απέραντη γκάμα καταστάσεων και νοημάτων, που καθιστούν τις σκηνοθετικές και άλλες επιλογές δυσχερείς.
Η πρόκληση αντιμετωπίστηκε με επιτυχία, αφού η εμπειρία και η προσοχή στη λεπτομέρεια, που μας είναι γνωστά από άλλες χρονιές στις ετήσιες θεατρικές παραστάσεις του 4ου Γυμνασίου, αυτή τη φορά συνδυάστηκαν με μια έξυπνη διασκευή που αντλούσε και στηλίτευε τη δύσκολη συγκυρία, όπως τη βιώνουν αυτή τη στιγμή οι Ελληνες πολίτες. Τόσο σε τεχνικό επίπεδο, αλλά και εκ του αποτελέσματος, η παράσταση κρίνεται επιτυχής, με την ιλαρότητα να επικρατεί στους πολλούς θεατές που πλημμύρισαν την αυλή του 4ου Γυμνασίου. Ιλαρότητα που σε πολλές περιπτώσεις μετατρεπόταν σε αυθόρμητο γέλιο από τις έξυπνες ατάκες ή τις κωμικοτραγικές και ταυτόχρονα οικείες καταστάσεις, με τις οποίες ήταν εύκολο να ταυτιστεί ο θεατής.
Σημειώνω πάντοτε τις ατέλειωτες ώρες εργασίας που βρίσκονται πίσω από το θετικό αποτέλεσμα τέτοιων εφηβικών παραστάσεων ως αναγκαία συνθήκη της επιτυχίας τους, ενώ ως ικανή μπορεί να θεωρηθεί η επιλογή του έργου, η καθοδήγηση από τις υπεύθυνες εκπαιδευτικούς, η συμπαράσταση του σχολείου –στην περίπτωσή μας του 4ου Γυμνασίου Λιβαδειάς-, του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και μιας σειράς από άλλους φορείς και πρόσωπα που διαμορφώνουν το πλαίσιο για την υλοποίηση μιας άρτιας θεατρικής παράστασης –που δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση.
Τα χειροκροτήματα στο τέλος ήταν πολλά, ο ενθουσιασμός, η συγκίνηση και συγχαρητήρια περίσσεψαν και το νέο ραντεβού εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων ορίστηκε για τον Σεπτέμβριο.
Οι μαθητές που συμμετείχαν στην παράσταση (με σειρά εμφάνισης) ήταν:
Δούλα Α’ Κατερίνα Αγγελή, Δούλα Β’ Ελένη Οικονόμου, Τρυγαίος Αχιλλέας Καλπύρης, Κόρη Τρυγαίου Α’ Μαρίνα Μασούρα, Κόρη Τρυγαίου Β’ Νεφέλη Χαρίτου, Ερμής Λουκάς Τόλιας, Πόλεμος Σταύρος Ραφτογιάννης, Τάραχος Γιώργος Μιχαλάκης, Πυθία Ηλια Τόλια, Δρεπανοπώλης Κων/νος Γκελεστάθης, Οπλοβιομήχανος Λουκάς Παπαγεωργίου, Αγόρι Κων/νος Τσιφής, Κορίτσι Ελένη Καλιώρη, Ειρήνη Αντιγόνη Παπαγεωργίου, Οπώρα Ευθυμία Τσεκούρα, Θεωρία Λίζα Γκιονάι
Χορός: Χρύσα Κοσμίδη, Ελένη Καλιώρη, Γεωργία Σαρίδη, Βασιλεία Χονδρού, Φίκα Δήμητρα, Μαρία Γερονικολού
Οι Συντελεστές
Υπεύθυνες καθηγήτριες για τη διασκευή, σκηνοθεσία και επιμέλεια μουσικής: Ελένη Βαμβίνη, Σοφία Κορογιάννου
Κοστούμια – φροντιστήριο: Ελπίδα Γεωργοπούλου
Σηνικά: Ασημίνα Καλλιαντάση
Μουσικοί: Νίκος Κορογιάννος, Ηλίας Ντόσκας, Δήμος Δήμου
Χορογραφία: Λένα Σύρου, Σοφία Κορογιάννου
Μακιγιάζ: Κατερίνα Μελινάκου, Νιόνια Γεροντοπούλου
Ηχος – φως: Σπύρος Γιαχρίτσης
